W dniu 14 grudnia 2023 roku zapadł kluczowy wyrok TSUE w sprawie C-28/22. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajął stanowisko w sprawie przedawnienia roszczeń banku o zwrot wypłaconego kredytu. Odniósł się także do legalności zarzutu zatrzymania podnoszonego przez banki. Jakie są kluczowe ustalenia wyroku? Przeczytaj poniżej!
TSUE w sprawie C-28/22 – jakie postawiono pytania?
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-28/22 odniósł się do następujących kwestii:
- Rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczeń kredytobiorców (czy może ono nastąpić przed rozpoczęciem biegu przedawnienia roszczeń banków?)
- Czy przedsiębiorcy mają prawo zgłaszać zarzut zatrzymania w sprawach związanych z kredytami we frankach szwajcarskich?
- Czy bank, podnosząc zarzut zatrzymania, może uniknąć obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie w uregulowaniu należności konsumentowi, wynikającej z terminu określonego wezwaniem do zapłaty?
TSUE w sprawie C-28/22 – jakie są kluczowe ustalenia wyroku?
- Sprecyzowano warunki przedawnienia roszczeń dla banków. Przedawnienie rozpoczyna swój bieg najpóźniej w chwili wezwania konsumenta lub wpisania klauzuli abuzywnej do rejestru.
- Banki nie mogą korzystać z zarzutu zatrzymania, jeśli prowadzi to do utraty odsetek przez konsumenta.
TSUE w sprawie C-28/22 – termin przedawnienia roszczeń
W sprawie C-28/22 TSUE jednoznacznie uznał za niezgodne z prawem unijnym przedawnienie roszczenia klienta przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia roszczenia banku. Oznacza to, że – zdaniem Trybunału – termin przedawnienia zarówno dla klienta, jak i dla banku powinien być liczony od dnia:
- wezwania banku do zapłaty albo
- złożenia reklamacji z powodu zawarcia w umowie klauzul niedozwolonych.
Jak zauważył Trybunał, dotychczasowa interpretacja narusza przepisy dyrektywy 93/13. W jaki sposób? Poprzez naliczanie odsetek od banków i liczenie terminów przedawnienia roszczeń banków dopiero od dnia złożenia oświadczenia przez klienta przed sądem, że jest świadom skutków nieważności umowy. (Zdarzało się nawet, że termin ten był liczony dopiero od dnia uprawomocnienia się orzeczenia co do nieważności umowy kredytu.)
W przypadku stosowania wykładni prawa unijnego przedstawionej przez Trybunał, zarówno dla klienta, jak i dla banku terminy przedawnień roszczeń powinny rozpocząć się od dnia, w którym klient powołał się pisemnie przed bankiem na nieważność umowy zawierającej niedozwolone warunki umowne.
TSUE w sprawie C-28/22 – zarzut zatrzymania
W odniesieniu do zarzutu zatrzymania podnoszonego przez banki w przegranych procesach, TSUE w sprawie C-28/22 orzekł, że jego stosowanie jest niezgodne z przepisami unijnej dyrektywy konsumenckiej.
Należy pamiętać, że zarzut zatrzymania uwzględniony przez sąd w procesie frankowym utrudnia wykonanie prawomocnego wyroku. Wówczas bank wstrzymuje wypłatę jakichkolwiek kwot do czasu zaoferowania zwrotu całego dotychczas uzyskanego kapitału przez klienta. W tej sytuacji przestają być naliczane odsetki na rzecz Frankowicza. Takie praktyki – zdaniem Trybunału – są sprzeczne z prawem unijnym.
Podsumowanie
W sprawie C-28/22 TSUE uznał, że organy krajowe nie mogą interpretować prawa w sposób, który opóźniałby bieg przedawnienia roszczeń konsumenta w przypadku nieuczciwych warunków umowy kredytowej. Podkreślił również, że w sytuacji, gdy umowa kredytowa przestaje być wiążąca po usunięciu nieuczciwych warunków, bank nie może korzystać z prawa zatrzymania w sposób, który pozbawiałby konsumenta prawa do odsetek za opóźnienie.
Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w walce z bankiem, służymy pomocą. Można się z nami skontaktować mailowo (sekretariat@mradwokaci.pl) lub telefonicznie (+48 576 215 772).
Zachęcamy także do lektury tego artykułu: Jaki podatek po wygranej w sprawie frankowej?