Podatek po wygranej w sprawie frankowej to kwestia, która zaprząta głowy wielu kredytobiorcom. Zwycięstwo w sprawie frankowej to moment radości i ulgi dla wielu Frankowiczów, którzy podjęli trudną walkę z bankiem. Jednak po zakończonej sprawie pojawiają się również pytania dotyczące konsekwencji podatkowych. Z tego artykułu dowiedzą się Państwo:
- Czy trzeba odprowadzić podatek po wygranej w sprawie frankowej?
- Jak wygląda kwestia opodatkowania w przypadku zawarcia ugody sądowej?
- Czy trzeba uiścić podatek od odsetek?
- Czy trzeba zapłacić podatek, jeśli została zawarta ugoda pozasądowa?
- Kiedy przysługuje zwolnienie z podatku w przypadku zawarcia ugody?
- Kiedy nie można skorzystać ze zwolnienia?
Zapraszamy do lektury!
Wygrana z bankiem w sprawie frankowej a podatek
Po wygranej z bankiem w sprawie frankowej kredytobiorcy często odczuwają euforię, jednak wkrótce pojawia się kolejne pytanie: co teraz? Gdy dochodzi do unieważnienia umowy kredytowej lub zawarcia ugody, ważne jest zrozumienie potencjalnych skutków podatkowych. To etap, kiedy kredytobiorca musi podjąć staranne i świadome kroki.
Obowiązek podatkowy
Podatek dochodowy jest kluczowym zobowiązaniem podatkowym dla osób, które osiągają dochody podlegające opodatkowaniu. Jeśli chodzi o osoby fizyczne, muszą uiścić one tzw. PIT (ang. Personal Income Tax – podatek od dochodów osobistych). Zasadą jest, że każde zwiększenie majątku musi zostać uwzględnione w zeznaniu podatkowym, a następnie opodatkowane. Od tej reguły istnieje jednak wiele wyjątków – ustawodawca przewidział bowiem dochody, które są zwolnione z tego obowiązku.
Podatek a wygrana sprawa frankowa
Do sytuacji, kiedy wyżej przedstawiona zasada nie obowiązuje, można zaliczyć m.in. wygrane w sprawach frankowych. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są:
(…) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
- a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;
Co to oznacza w praktyce?
Podatek dochodowy nie obejmuje więc co do zasady zwiększenia majątku, którego źródłem jest wyrok lub ugoda sądowa. W przypadku, kiedy spór z bankiem zakończył się w następstwie postępowania sądowego (wyrokiem lub ugodą sądową), strona nie musi odprowadzać podatku dochodowego. Tym samym wygranie sprawy frankowej NIGDY nie jest związane z koniecznością jego uiszczenia.
Jednak w sytuacji, kiedy zdecydujemy się podpisać ugodę pozasądową (dzięki której nie trzeba prowadzić sporu przed sądem), sprawa wygląda nieco inaczej. Więcej na ten temat przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.
Podatek od odsetek?
Na tym etapie może nasunąć się kolejne pytanie… Czy ustawowym zwolnieniem objęte są wszystkie sumy otrzymane przez kredytobiorców w związku z zakończeniem sporu z bankiem?
Analizując interpretacje podatkowe, można dojść do wniosku, że sumy otrzymane przez Frankowiczów na podstawie roszczenia o zwrot środków (z tytułu tzw. świadczeń nienależnych) rzeczywiście nie są przychodem osoby, która zaciągnęła kredyt we frankach szwajcarskich.
Sytuacja prezentuje się jednak odmiennie w przypadku odsetek wypłacanych przez bank kredytobiorcy. W tym kontekście odsetki te nie są zwrotem nadpłaconych środków, lecz „wynagrodzeniem” za opóźnienie w ich zwrocie. Tym samym stanowią one dla kredytobiorcy przychód, który nie korzysta ze zwolnienia podatkowego. Powinno się więc uwzględnić go w rocznym zeznaniu podatkowym.
Czy trzeba zapłacić podatek, jeśli została zawarta ugoda pozasądowa? Rozporządzenie Ministra Finansów
W 2020 roku Minister Finansów wprowadził bardzo korzystne dla Frankowiczów rozporządzenie w odniesieniu do zawieranych ugód pozasądowych w sprawach frankowych. Na mocy tego rozporządzenia Frankowicze, którzy zawarli ugody pozasądowe także są zwolnieni od obowiązku odprowadzenia podatku dochodowego – przy spełnieniu określonych wymogów.
Początkowo rozporządzenie miało obowiązywać tylko do końca 2021 roku. Obecnie jednak wiemy już, że czas obowiązywania tego aktu został przedłużony aż do 31 grudnia 2024 roku. Co więcej, opiera się ono na zasadzie retroaktywności. To oznacza, że ma zastosowanie także do ugód zawartych przed jego wydaniem, a więc przed rokiem 2022.
Jeśli zastanawiają się Państwo nad zawarciem ugody frankowej, polecamy lekturę tego artykułu: Ugoda z bankiem a kredyt we frankach – co musisz o niej wiedzieć?
Kiedy można skorzystać ze zwolnienia i nie zapłacić podatku po podpisaniu ugody pozasądowej?
Zwolnienie obejmuje zaniechanie odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli dotyczy kredytów mieszkaniowych, które zostały zaciągnięte w ramach jednej inwestycji mieszkaniowej oraz gdy osoba, która zaciągnęła kredyt nie korzystała wcześniej z tego zwolnienia na poczet inwestycji mieszkaniowych.
WAŻNE!
Ze zwolnienia mogą skorzystać także osoby, które zaciągnęły kredyt w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, a następnie przekształciły jego przeznaczenie na cele mieszkaniowe.
Podatek w sprawie frankowej a ugoda pozasądowa – kiedy nie można skorzystać ze zwolnienia?
Warto jednak podkreślić, że możliwość skorzystania z ww. zwolnienia nie obejmuje wszystkich kredytów frankowych. Przykładowo, nie obejmuje sytuacji, kiedy kredyt został spożytkowany:
- na inny cel niż inwestycja mieszkaniowa,
- na więcej inwestycji niż jedna inwestycja mieszkaniowa,
- przez kilka osób, które nie tworzą wspólnie jednego gospodarstwa domowego oraz
- gdy kredytobiorca skorzystał już wcześniej ze zwolnienia podatkowego dotyczącego inwestycji mieszkaniowych.
UWAGA!
Należy odróżnić sytuację, w której kredyt frankowy zawarty został na poczet budowy domu i jego wykończenia. W tym przykładzie zwolnienie znajdzie zastosowanie, jeśli obydwa cele realizowane są w odniesieniu do jednej inwestycji mieszkaniowej.
Zwolnienie z podatku a sposób zakończenia sporu z bankiem
Jeszcze do niedawna istotnym rozróżnieniem było to, w jaki sposób doszło do zakończenia sprawy frankowej. W przypadku wygranej w sądzie – czy to na skutek wydania wyroku czy zawarcia ugody sądowej – Frankowicze nie musieli odprowadzać podatku od sum otrzymanych na podstawie roszczenia o zwrot środków. Jednak w przypadku podpisania ugody pozasądowej, niezbędne było zapłacenie podatku dochodowego.
Aby zachęcić Frankowiczów do podpisywania ugód, Minister Finansów wprowadził ww. zwolnienie od podatku dochodowego także w przypadku zawarcia ugody z bankiem przed wszczęciem postępowania sądowego (tj. ugody pozasądowej). Kredytobiorcy mogą z niego skorzystać, jeśli spełniają przedstawione wyżej przesłanki.
Podsumowanie
Podsumowując, Frankowicze po wygranym starciu z bankiem nie muszą odprowadzać podatku dochodowego. Nie muszą też tego robić, jeśli doszło do zawarcia ugody sądowej.
Co więcej, dzięki Rozporządzeniu Ministra Finansów niektórzy kredytobiorcy frankowi, którzy zawarli ugody pozasądowe, będą mogli skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Póki co będzie ono obowiązywać aż do 31 grudnia 2024 roku.
Powyższe zasady dotyczą jednak sum otrzymanych na podstawie roszczenia o zwrot środków – z tytułu tzw. świadczeń nienależnych. Natomiast odsetki za opóźnienie w zwrocie nadpłaconych środków stanowią „wynagrodzenie”, a tym samym są przychodem Frankowicza, podlegającym opodatkowaniu.
Sprawy frankowe – wbrew powszechnej opinii – wymagają specjalistycznej wiedzy ze względu na swój stopień skomplikowania. Skorzystanie ze wsparcia odpowiedniego pełnomocnika umożliwia efektywne przeprowadzenie procesu sądowego. Zachęcamy do kontaktu z nami – chętnie pomożemy!
Więcej o naszej specjalizacji przeczytasz TUTAJ.